‘Sjors leert lezen, rekenen, klokkijken….’
Wat zullen we doen vandaag, Sjors?
Hoewel ik een docent op het Letterplein ben, en Sjors de student, vraag ik het toch maar even. Sjors is een jongeman met het syndroom van Down, en al jaren student op het Letterplein. Inmiddels kennen wij elkaar door-en-door. Ik wéét dat Sjors een heel reëel beeld van zichzelf heeft, compleet met sterke kanten en zwakke kanten: lezen en schrijven en geldrekenen gaan prima, zelfstandig reizen kan hij ook, aan de spreekvaardigheid mag nog best wel wat gesleuteld worden. En Sjors weet ook precies waar hij voor naar het Letterplein komt. En ook, dat je hier niet alleen maar voor de gezelligheid komt, al is die gezelligheid wel het uitgangspunt van de samenwerking.
Zelfstandigheidsbevordering
Op het Letterplein doen we aan zelfstandigheidsbevordering, voor mensen mét of zónder verstandelijke beperking. Waar wij op het Letterplein naar zoeken, is hoe het wel kan: hoe je wel zelfstandig kunt worden, of hoe je wel zo zelfredzaam mogelijk kunt worden. We gaan uit van het standpunt dat iedereen kan leren. Echt iedereen!
Hoewel ik een docent op het Letterplein ben, en Sjors de student, vraag ik het toch maar even. Sjors is een jongeman met het syndroom van Down, en al jaren student op het Letterplein. Inmiddels kennen wij elkaar door-en-door. Ik wéét dat Sjors een heel reëel beeld van zichzelf heeft, compleet met sterke kanten en zwakke kanten: lezen en schrijven en geldrekenen gaan prima, zelfstandig reizen kan hij ook, aan de spreekvaardigheid mag nog best wel wat gesleuteld worden. En Sjors weet ook precies waar hij voor naar het Letterplein komt. En ook, dat je hier niet alleen maar voor de gezelligheid komt, al is die gezelligheid wel het uitgangspunt van de samenwerking.
Zelfstandigheidsbevordering
Op het Letterplein doen we aan zelfstandigheidsbevordering, voor mensen mét of zónder verstandelijke beperking. Waar wij op het Letterplein naar zoeken, is hoe het wel kan: hoe je wel zelfstandig kunt worden, of hoe je wel zo zelfredzaam mogelijk kunt worden. We gaan uit van het standpunt dat iedereen kan leren. Echt iedereen!
De spiegel is een handig hulpje
En als het op de ene manier niet lukt, dan gaan we het anders doen. Letterplein maakt dat jouw leven meer in jouw handen komt te liggen, of je nou een handicap hebt ja of nee. Wat je hier kunt leren is bijvoorbeeld zicht krijgen/houden op je eigen leven met behulp van een agenda. (De super-belangrijke Hoogvliegers-agenda! Daarover straks meer.) Of communiceren over jezelf in woord en geschrift. Of geldrekenen. Of: een recept lezen, uitzoeken hoe je boodschappenlijst er uit moet zien, naar de winkel gaan en alles kopen en dan hup, thuis aan de slag met je recept en je aankopen. Of leren lezen en schrijven. Of de computer gebruiken, daar komen ook veel leerlingen voor. Of: leren zelfstandig te reizen, met alle woorden die je daarvoor nodig hebt: alle namen van alle haltes, de routes van en naar de haltes, en….wat doe je als het mis gaat? Of: De leerling komt voor een combinatie van dat alles, en dat is meestal het geval, al liggen bij iedere leerling de accenten anders.
Eén van Sjors’ sterke kanten is dat hij goed weet waar zijn zwakke plekken zitten. Zelfreflectie! En hij schaamt zich er niet voor dat er best wat te leren valt. Daarom kiest hij vaak ‘samen lezen voor de spiegel’. Sjors kan heel goed lezen, maar bij ‘samen lezen voor de spiegel’ werken wij aan zijn uitspraak. Wij zitten dan naast elkaar tegenover een spiegel, en wij lezen tegelijk een tekst voor die Sjors al goed bestudeerd heeft. Dus de tekst is geen verrassing meer, een daardoor kunnen wij ons ten volle concentreren op de uitspraak. De spiegel is dan een handig hulpje, want dan kun je zien wat jouw mond doet en wat mijn mond doet, terwijl wij tegelijk, langzaam, hardop voorlezen. “En elke letter zeggen, hè”, zegt Sjors en er dan nog maar even bij voor de duidelijkheid.
En als het op de ene manier niet lukt, dan gaan we het anders doen. Letterplein maakt dat jouw leven meer in jouw handen komt te liggen, of je nou een handicap hebt ja of nee. Wat je hier kunt leren is bijvoorbeeld zicht krijgen/houden op je eigen leven met behulp van een agenda. (De super-belangrijke Hoogvliegers-agenda! Daarover straks meer.) Of communiceren over jezelf in woord en geschrift. Of geldrekenen. Of: een recept lezen, uitzoeken hoe je boodschappenlijst er uit moet zien, naar de winkel gaan en alles kopen en dan hup, thuis aan de slag met je recept en je aankopen. Of leren lezen en schrijven. Of de computer gebruiken, daar komen ook veel leerlingen voor. Of: leren zelfstandig te reizen, met alle woorden die je daarvoor nodig hebt: alle namen van alle haltes, de routes van en naar de haltes, en….wat doe je als het mis gaat? Of: De leerling komt voor een combinatie van dat alles, en dat is meestal het geval, al liggen bij iedere leerling de accenten anders.
Eén van Sjors’ sterke kanten is dat hij goed weet waar zijn zwakke plekken zitten. Zelfreflectie! En hij schaamt zich er niet voor dat er best wat te leren valt. Daarom kiest hij vaak ‘samen lezen voor de spiegel’. Sjors kan heel goed lezen, maar bij ‘samen lezen voor de spiegel’ werken wij aan zijn uitspraak. Wij zitten dan naast elkaar tegenover een spiegel, en wij lezen tegelijk een tekst voor die Sjors al goed bestudeerd heeft. Dus de tekst is geen verrassing meer, een daardoor kunnen wij ons ten volle concentreren op de uitspraak. De spiegel is dan een handig hulpje, want dan kun je zien wat jouw mond doet en wat mijn mond doet, terwijl wij tegelijk, langzaam, hardop voorlezen. “En elke letter zeggen, hè”, zegt Sjors en er dan nog maar even bij voor de duidelijkheid.
Op het letterplein gebruiken ze de hoogvliegersmethode
Geldrekenen
Een ander wekelijks terugkerend onderdeel is geldrekenen. Ja, boven 10 dus, vér boven 10, en met de nadruk op tientallen, zodat je heel goed het verschil leren zult tussen € 5 en € 50 en bijvoorbeeld tussen € 2,50 en € 25. De sommen doet Sjors dan even hardop, zodat hij nog meer oefening heeft in de uitspraak. En wat een lange namen hebben die getallen! Veel lettergrepen, ook nog! Uitspraak is precisiewerk, dus daar neemt Sjors lekker even de tijd voor.
De agenda! Een onderwerp apart, en echt mega-belangrijk.
Want doordat je snapt wat er in je agenda staat, krijg je meer overzicht over je leven. Overzicht en zelfstandigheid horen bij elkaar. Sjors kan heel goed lezen en schrijven en ook klokkijken gaat Sjors goed af. Dus hij gebruikt zijn eigen Ajax-agenda. Voor de Letterplein-leerlingen die hier nog niet zo sterk in zijn als Sjors, maken we gebruik van de Hoogvliegers-agenda: daarmee leert de leerling dan signaalwoorden (dat zijn de aller-allerbelangrijkste woorden in jouw eigen leven, bv ‘judo’ als je op judo zit, de naam van je broer, van je oppas) lezen en schrijven, klokkijken, het belang van data, vandaag gisteren, morgen, een week geleden, over een week….. Voor die leerlingen is de Hoogvliegers-agenda een stevige steun in de rug. Het wordt ook wel “Het Boek Van Je Leven” genoemd en dat is het ook, want behalve agenda, wordt het ook vanzelf een plakboek dat helpt bij communicatie, en dat helpt bij het in beeld krijgen van je eigen leven, de dingen die belangrijk zijn, de feesten, de partijen en de dingen die wekelijks of dagelijks terugkomen. Woordjes leren, de woordjes die bij je eigen leven horen, gaat zo spelenderwijs. En je leert alleen maar dingen die op jouw eigen leven van toepassing zijn! Handig! Maar Sjors is dit stadium al voorbij. Hij heeft een Ajax-agenda. Zeker cool!
Een ander wekelijks terugkerend onderdeel is geldrekenen. Ja, boven 10 dus, vér boven 10, en met de nadruk op tientallen, zodat je heel goed het verschil leren zult tussen € 5 en € 50 en bijvoorbeeld tussen € 2,50 en € 25. De sommen doet Sjors dan even hardop, zodat hij nog meer oefening heeft in de uitspraak. En wat een lange namen hebben die getallen! Veel lettergrepen, ook nog! Uitspraak is precisiewerk, dus daar neemt Sjors lekker even de tijd voor.
De agenda! Een onderwerp apart, en echt mega-belangrijk.
Want doordat je snapt wat er in je agenda staat, krijg je meer overzicht over je leven. Overzicht en zelfstandigheid horen bij elkaar. Sjors kan heel goed lezen en schrijven en ook klokkijken gaat Sjors goed af. Dus hij gebruikt zijn eigen Ajax-agenda. Voor de Letterplein-leerlingen die hier nog niet zo sterk in zijn als Sjors, maken we gebruik van de Hoogvliegers-agenda: daarmee leert de leerling dan signaalwoorden (dat zijn de aller-allerbelangrijkste woorden in jouw eigen leven, bv ‘judo’ als je op judo zit, de naam van je broer, van je oppas) lezen en schrijven, klokkijken, het belang van data, vandaag gisteren, morgen, een week geleden, over een week….. Voor die leerlingen is de Hoogvliegers-agenda een stevige steun in de rug. Het wordt ook wel “Het Boek Van Je Leven” genoemd en dat is het ook, want behalve agenda, wordt het ook vanzelf een plakboek dat helpt bij communicatie, en dat helpt bij het in beeld krijgen van je eigen leven, de dingen die belangrijk zijn, de feesten, de partijen en de dingen die wekelijks of dagelijks terugkomen. Woordjes leren, de woordjes die bij je eigen leven horen, gaat zo spelenderwijs. En je leert alleen maar dingen die op jouw eigen leven van toepassing zijn! Handig! Maar Sjors is dit stadium al voorbij. Hij heeft een Ajax-agenda. Zeker cool!
Je agenda is een plakboek, dat helpt bij je communicatie
Typen
Sjors doet elke week typwerk op de computer. De ene keer is het een recept met verwerkingsvragen en -opdrachten, de andere keer is het een tekst over zichzelf, of bijvoorbeeld een taalles waarbij hij verkleinwoorden oefent. Typen is belangrijk, want je doet het heel vaak, bijvoorbeeld als je even naar je moeder Whatsappt… Whatsappen? Ja, dat leer je natuurlijk óók op het Letterplein!
Huiswerk
Dus…… “Wat gaan wij vandaag doen, Sjors”, is wekelijks het beginnetje. Sjors stelt zelf zijn programma voor die ochtend samen, waarbij hij uitdagingen en zelfs moeilijke stof echt niet uit de weg gaat! En wat niet af is, dat is niet erg, dat is gewoon huiswerk! Gewoon, ja!!
Letterplein
Miriam Wolthuis Scheeres
Amsterdam
Sjors doet elke week typwerk op de computer. De ene keer is het een recept met verwerkingsvragen en -opdrachten, de andere keer is het een tekst over zichzelf, of bijvoorbeeld een taalles waarbij hij verkleinwoorden oefent. Typen is belangrijk, want je doet het heel vaak, bijvoorbeeld als je even naar je moeder Whatsappt… Whatsappen? Ja, dat leer je natuurlijk óók op het Letterplein!
Huiswerk
Dus…… “Wat gaan wij vandaag doen, Sjors”, is wekelijks het beginnetje. Sjors stelt zelf zijn programma voor die ochtend samen, waarbij hij uitdagingen en zelfs moeilijke stof echt niet uit de weg gaat! En wat niet af is, dat is niet erg, dat is gewoon huiswerk! Gewoon, ja!!
Letterplein
Miriam Wolthuis Scheeres
Amsterdam
